Relativiteetstheoryy

Jede Herbscht und jede Früelig wächsled d Zyt. Im Früelig verschwindet e Stund eifach so, versteckt sich während em Summer irgend neumen und isch im Herbscht undereinisch wiider do. Kei Mönsch weiss, was die verscholleni Stund im Summer macht, öb si ächt neumen anders ushilft, wo si grad Zytmangel häi, oder öb si ächt eifach uf der fuule Hut lyt und in d Sunne luegt. Erstuunlig isch scho, ass sone Stund eifach zmitts in der Nacht klammheimlig cha verschwinde, und die einzige, wos merke, sy d Chüe.

Villicht hangts mit der Relativiteetstheoryy vom Einstein zäme, wo d Zyt au verschwindet, je nochdäm, wie gschnäll ass men underwächs isch. Wär gschnäll underwächs isch, läbt relativ lenger, wil d Zyt langsamer vergoht. Oder anderscht gsäit: Je gschnäller ass öbber oder öbbis sich bewegt, deschto langsamer vergoht d Zyt – het ämmel der Einstein gsäit. Dodrus ergäbe sich bahnbrächendi wüsseschaftligi Erkenntnis. Zum Byschbiil bi den Autibahne: Je gschnäller ass me fahrt, deschto langsamer vergoht d Zyt und deschto früener isch men am Zyl. Wenn me gschnäll gnue fahrt, isch men am Zyl, bevor men abgfahren isch. Noni ganz klärt isch in däm Zämehang, öb men in der Zuekumft oder in der Vergangeheit aachunnt.

Uf jede Fall widerspräche Gschwindigkeitsbegränzigen uf den Autibahne der Relativiteetstheoryy. Und drum sy d Stau uf der Autibahn wüsseschaftlig völlig unsinnig: Wenn men im Stau stoht und nid vorwärts chunnt, vergoht d Zyt vill langsamer und me chunnt vill spöter aa, was d Relativiteetstheoryy klar bestätiged. Drum ghöre d Stau verbotten und d Gschwindigkeitsbegränzigen ufghobe. Dodrus gseht me, ass Zyt relativ isch und underschiidlig lang cha sy und sogar ganz cha verschwinde, wie die Stund im Früelig. Und wil der Einstein das wüsseschaftlig bewiise het, het er der Nobel-Bryys übercho, was relativ ylüchtend isch.

Ass Zyt öbbis Relativs isch, merkt men au im tagtäglige Läbe. Ich byschbiilswys tendier derzue, Sachen ufzschiebe, wil i jo no Zyt ha. Denn realisier i, ass i die Kolumne scho lengschtens hätt sellen an d Redaktion schicken und ass mer numme no relativ wenig Zyt blybt zum se schrybe. My Frau isch do ganz anderscht. Si het en Erledigungslyschte, wo si sich eisern dra halted und immer alles rächtzytig erlediged. D Relativiteetstheoryy macht sich bi ihre numme denn bemerkbar, wenn si no gschnäll öbbis muess erledigen und ich im Auti hock und wart. Au gschnäll isch relativ.

Item. Am letschte Sunndig isch die verscholleni Stund wiider ufdaucht, und mir häi chönne s Schlofmanko vom Früelig kompensiere. Dodermit weere mer wiider bi der Summer- bzw. Winterzyt, wo niemer so richtig weiss, für was das sell guet sy. Drum sell si jo au wiider abgschafft wärde. S groosse Brobleem isch jetz: Gilt nach der Abschaffig d Summer- oder d Winterzyt? Ich würd vorschloh im Winter Winterzyt und im Summer Summerzyt.

Michi Kunz lebt in Zunzgen und schreibt regelmässig für die «Volksstimme».